Dylematy prawne dotyczące realizacji niektórych zadań w ramach przygotowań obronnych państwa
Abstrakt
Efekty działań modernizacyjnych prowadzonych od około 30 lat w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej są ograniczone, pomimo wydatkowania na ten cel dziesiątków miliardów złotych. Przyczyn tego stanu rzeczy możemy się dopatrywać zarówno w rozwiązaniach prawnych, ograniczeniach politycznych, organizacyjnych oraz nieprawidłowej organizacji i przebiegu programów oraz projektów. Prawdziwym problem dla skutecznej realizacji planów obronnych mogą okazać się niejasności, niedookreślenia i luki w przepisach prawnych. Sytuacja ta wymaga pilnej analizy na poziomie międzyresortowym, bowiem zadania obronne w państwie są realizowane nie tylko przez Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej, ale również w zakresie wynikającym z norm prawa, przez organy administracji publicznej, przedsiębiorców oraz obywateli. Analizy wskazują, że niektóre rozwiązania prawne (proceduralne) mogą utrudniać prowadzenie operacji obronnej. Przypomnieć należy, że z Konstytucji RP wynika, że nie można domniemywać kompetencji organu administracji, a obowiązek prawny powstaje po stronie obywatela oraz podmiotu gospodarczego jedynie w przypadku istnienia wyraźnej podstawy prawnej.
Bibliografia
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.)
Ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. o zmianie ustawy o zarządzaniu kryzysowym (Dz.U. Nr 131, poz. 1076).
Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1523 ze zm.)
Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2017 r. poz. 1430 ze zm.)
Ustawa z dnia 22 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017 r., poz. 1932).
Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej
w województwie (Dz.U. z 2017 r. poz. 2234 ze zm.).
Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz.U. z 2017 r. poz. 209 ze zm.).
Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 2019 r. poz. 1171).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 2004 r. w sprawie warunków i trybu planowania i finansowania zadań wykonywanych w ramach przygotowań obronnych przez ograny administracji rządowej i organy samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 152, poz. 1599 ze zm.).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie gotowości obronnej państwa (Dz. U. Nr 219, poz. 2218).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie gotowości obronnej państwa (Dz. U. Nr 219, poz. 2218).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie gotowości obronnej państwa (Dz. U. Nr 219, poz. 2218).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2012 r. w sprawie warunków i sposobu przygotowania oraz wykorzystania podmiotów leczniczych na potrzeby obronne państwa oraz właściwości organów w tych sprawach (Dz.U. z 2012 r. poz. 741);
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 lutego 2004 r. w sprawie warunków i sposobu przygotowania i wykorzystania transportu na potrzeby obronne państwa, a także jego ochrony w czasie wojny, oraz właściwości organów w tych sprawach (Dz.U. Nr 34, poz. 294).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 sierpnia 2004 r. w sprawie przygotowania i wykorzystania systemów łączności na potrzeby obronne państwa (Dz.U. Nr 180, poz. 1855).
Postanowienia Prezydenta RP z dnia 17 lipca 2015 r. o wydaniu Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej RP (M.P. poz. 697).
Postanowienia Prezydenta RP z dnia 17 lipca 2015 r. o wydaniu Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej RP (M.P. poz. 697).
Karpiuk M., Opinia w sprawie czy niezrealizowanie obowiązku określonego § 2 ust. 2 postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 lipca 2015 r. o wydaniu Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2015 r., poz. 697) można uznać za delikt konstytucyjny, w tym w szczególności naruszenie art. 26 ust. 1 Konstytucji RP w zw. z art. 5 pkt 3 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (tj. Dz. Dz.U. z 2017 r. poz. 1430 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 2004 r. w sprawie warunków i trybu planowania i finansowania zadań wykonywanych w ramach przygotowań obronnych państwa przez organy administracji rządowej i organy samorządu terytorialnego (Dz.U. Nr 152, poz. 1599 z późn. zm.)?, Warszawa listopad 2018 r. (nie publikowane).
Kitler W., Opinia dotycząca identyfikacji ograniczeń prawnych w relacjach między administracją wojskową oraz cywilną (rządową i samorządową) przy przygotowaniach do realizacji zadań w okresie kryzysu polityczno-militarnego i wojny oraz na etapie potencjalnych działań w okresie kryzysu i wojny, Warszawa październik 2018 (nie publikowane).
Kitler W., Opinia dotycząca oceny skutków prawnych utraty mocy obowiązującej planów i dokumentów wydanych na podstawie poprzedniej Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 16 lipca 2009 r. w związku z brakiem opracowania nowych dokumentów na podstawie obowiązującej Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej Rzeczypospolitej Polskiej (postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 lipca 2015 r.). Warszawa listopad 2018 (nie publikowane).
Koncepcja obronna Rzeczpospolitej Polskiej, maj 2017 r. (część jawna), https://www.gov.pl/attachment/78e14510-253a-4b48-bc31-fd11db898ab7
Koncepcji krajowego ćwiczenia systemu obronnego pk. KRAJ-15/16 z 3 sierpnia 2015 r. (nie publikowane).
Koziej S., Wyjaśnienia w sprawie realizacji postanowienia Prezydenta RP z dnia 17 lipca 2015 r. o wydaniu Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej RP oraz w sprawie realizacji ćwiczeń KRAJ 2015/2016 (nie publikowane).
Prokop K., Opinia w sprawie identyfikacji ograniczeń prawnych w relacjach między administracją wojskową oraz cywilną (rządową i samorządową) przy przygotowaniach do realizacji zadań w okresie kryzysu polityczno-militarnego i wojny oraz na etapie potencjalnych działań w okresie kryzysu i wojny, Warszawa wrzesień 2018 r. (nie publikowane).
Prokop K., Ekspertyza prawna na temat: Czy dokumenty wydane na podstawie Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej z 2009 r., które były zatwierdzane przez Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów, Ministra Obrony Narodowej lub inne organy administracji rządowej utraciły moc (przestały obowiązywać) po upływie 10 miesięcy od daty wejścia w życie postanowienia Prezydenta RP z dnia 17 lipca 2015 r. o wydaniu Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej RP?, Warszawa październik 2018 (nie publikowane).
Prokop K., Opinia w sprawie oceny skutków prawnych utraty mocy obowiązującej planów
i dokumentów wydanych na podstawie poprzedniej Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 16 lipca 2009 r. w związku z brakiem opracowania nowych dokumentów na podstawie obowiązującej Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej Rzeczypospolitej Polskiej (postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 lipca 2015 r.), Warszawa listopad 2018 r. (nie publikowane).
Copyright (c) 2019 Lucjan Bełza, Dariusz Ćwik
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
