NIEPRAWIDŁOWOŚCI W BADANIACH NAUKOWYCH. WYBRANE PROBLEMY

Waldemar Kitler

Waldemar Kitler Akademia Sztuki Wojennej https://orcid.org/0000-0003-4466-6384

Słowa kluczowe: nieprawidłowości, planowanie i prowadzenie badań, autoryzacja i ewaluacja wyników badań, dokumentowanie, rozpowszechniane i wykorzystanie wyników badań

Abstrakt

Czy nieprawidłowości zdarzają się w naukach o bezpieczeństwie? Bez wątpienia, tak. O tym jakie one są, w jakiej skali i rozmiarze występują, trudno jeszcze przesądzać, ale na podstawie badań warto, a wręcz należy zwrócić uwagę na ich występowanie. Autor porusza problematykę dość powszechną, lecz skrywaną, niedyskutowaną, wręcz niepopularną w środowisku naukowym. Omówiono zagadnienia pojęciowe i scharakteryzowano nieprawidłowości w głównych etapach badań naukowych. W tym celu przeanalizowano przepisy prawa, kodeksy etyki i poradniki dotyczące rzetelności badawczej, a także publikacje traktujące o przedmiotowej problematyce. Materiał empiryczny, to wnioski z obserwacji wydarzeń naukowych (projekty badawcze, konferencje, publikacje) i analizy dokumentów w postępowaniach awansowych w dyscyplinach: nauki o obronności i nauki o bezpieczeństwie (na stronach Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów oraz Rady Doskonałości Naukowej). Artykuł ma charakter przeglądowy, ale jednocześnie w oparciu o badania własne, autor systematyzuje problematykę nieprawidłowości w poszczególnych etapach badań naukowych, popełnianych przez badacza oraz wynikających z oddziaływań otoczenia naukowego i świata praktyki.

Biogram autora

Waldemar Kitler, Akademia Sztuki Wojennej

Prof. dr hab. inż. Waldemar KITLER

Profesor nauk społecznych (2013 rok). W działalności naukowej i dydaktycznej zajmuje się teorią i praktyką bezpieczeństwa narodowego, obrony narodowej i zarządzania kryzysowego oraz aspektami prawno-administracyjnymi bezpieczeństwa i obronności RP. Szczególny przedmiot jego zainteresowania stanowią zagadnienia dotyczące systemu bezpieczeństwa narodowego RP, w tym systemu obronnego państwa, ich misji, celów, zakresu działania, podstaw prawnych i organizacji, a także podstawy prawne i organizacyjne przygotowań obronnych, funkcjonowania państwa w warunkach zagrożenia i w czasie wojny oraz roli we wszystkich tych aspektach organów władzy publicznej. Jego doświadczenie zawodowe obejmuje pracę w uczelniach wyższych i administracji centralnej. Do najważniejszych doświadczeń praktycznych należy zaliczyć pracę w Departamencie Systemu Obronnego MON, Urzędzie Zarządzania Kryzysowego i Ochrony Ludności oraz Komendzie Głównej Państwowej Straży Pożarnej. Jako wieloletni pracownik Akademii Obrony Narodowej a potem Akademii Sztuki Wojennej współtworzył i kierował Katedrą Prawa, pełnił obowiązki prodziekana ds. naukowych w Wydziale Bezpieczeństwa Narodowego, był kierownikiem Katedry Prawa Bezpieczeństwa Narodowego, dyrektorem Instytutu Prawa i Administracji Obronnej. Od 2018 roku do października 2023 r. kierował Instytutem Bezpieczeństwa Państwa.

Na szczególne podkreślenie zasługuje udział w pracach Zespołu Strategicznego Przeglądu Bezpieczeństwa Narodowego, powołanego na mocy Zarządzenia Nr 4 Prezydenta RP z dnia 24 listopada 2010 r. Profesor Waldemar Kitler uczestniczy aktywnie w pracach inicjowanych przez resort Obrony Narodowej, Biuro Bezpieczeństwa Narodowego i inne urzędy administracji publicznej. Świadczy o tym chociażby udział w przygotowaniu nowelizacji ustaw: o działach administracji rządowej, o stanie klęski żywiołowej, o stanie wojennym, ustawy o urzędzie Ministra Obrony Narodowej, a także w przygotowywaniu założeń do projektu ustawy o obronności RP. Wielokrotnie dorobek naukowy Waldemara Kitlera znajduje zastosowanie w praktycznej działalności legislacyjnej i organizacyjnej administracji publicznej.

Jednym z jego liczących się osiągnięć naukowych było kierowanie projektem finansowanym przez NCBiR pt. „System Bezpieczeństwa Narodowego RP”, realizowanym przez konsorcjum naukowe składające się z czterech uczelni wyższych i jednego przedsiębiorcy, liczącym około 150 pracowników naukowych i ekspertów ze świata praktyki oraz administracji publicznej.

Dorobek naukowy profesora obejmuje ponad 270 publikacji, m.in.: ponad 90 artykułów i referatów naukowych; 25 oryginalnych prac twórczych; około 60 prac naukowo-badawczych; 6 podręczników i skryptów akademickich; 85 recenzji i opinii naukowych. Wypromował ponad 200 magistrów i licencjatów oraz 24 doktorów.

Bibliografia

BIBLIOGRAFIA
REFERENCES LIST
PIŚMIENNICTWO
LITERATURE
Afera w NCBiR. Padła deklaracja prokuratora krajowego ws. śledztwa, „Bnkier.pl”, publikacja z 28 marca 2024 r., https://www.bankier.pl/wiadomosc/Afera-w-NCBiR-Padla-deklaracja-prokuratora-krajowego-ws-sledztwa-8719484.html (dostęp: 22.07.2024);
Amsterdamski S., Nauka a porządek świata, PWN, Warszawa 1983.
Apanowicz J., Metodologia ogólna, Wydawnictwo Diecezji Pelplińskiej „BERNARDINUM”, Gdynia 2002, https://wsaib.pl/wp-content/uploads/2023/11/MO-1.pdf (dostęp: 03.06.2024).
Bagrij J., Redakcja i korekta książki – najtrudniejszy etap procesu wydawniczego dla pisarza? https://born-to-create.pl/redakcja-i-korekta-ksiazki-porady-dla-pisarza/ (dostęp: 01.07.2024).
Czarnecki K.M., Błędy i pomyłki w badaniach naukowych (opracowanie autorefleksyjne), „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas”, nr 4/2009.
Europejski kodeks postępowania w zakresie rzetelności badawczej, wydanie poprawione 2023 (polskie), ALLEA, Berlin 2023. DOI 10.26356/ECoC-Polish.
Glen A., Podstawy poznania bezpieczeństwa podmiotu, Wydawnictwo naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, Siedlce 2021.
Kodeks etyki pracownika naukowego. Załącznik do uchwały Nr 2/2020 Zgromadzenia Ogólnego PAN z dnia 25 czerwca 2020 r. https://pan.pl/wp-content/uploads/2022/10/Kodeks_Etyki_Pracownika_Naukowego_Wydanie_III_na_strone.pdf (dostęp: 09.07.2024).
Kodeks Narodowego Centrum Nauki dotyczący rzetelności badań naukowych i starania o fundusze na badania, Załącznik do uchwały Rady NCN nr 39/2016 z dnia 11 maja 2016 r.
Kowzan P., Zielińska M., Kleina-Gwizdała A., Prusinowska M., „Nie zostaje mi czasu na pracę naukową”. Warunki pracy osób ze stopniem doktora, zatrudnionych na polskich uczelniach. Raport NOU. Wydawnictwo Nowe Otwarcie Uniwersytetu: Gdańsk, Bydgoszcz, Warszawa 2016.
Międzyinstytucjonalny przewodnik redakcyjny, 5. Struktura publikacji, Urząd Publikacji Unii Europejskiej, https://style-guide.europa.eu/pl/home (dostęp: 01.08.2024, pol.).
Danish Code of Conduct for Research Integrity, Ministry of High Education and Science, listopad 2014, https://ufm.dk/en/publications/2014/files-2014-1/the-danish-code-of-conduct-for-research-integrity.pdf (dostęp: 11.08.2021) za: Kodeks Narodowego Centrum Nauki dotyczący rzetelności badań naukowych i starania o fundusze na badania, Załącznik do uchwały Rady NCN nr 39/2016 z dnia 11 maja 2016 r.
Proposed Federal Policy on Research Misconduct, Office of Science and Technology, za: Dobra praktyka badań naukowych. Rekomendacje, Zespół Etyki w Nauce przy Ministrze Nauki, 25 maja 2004, https://wim.mil.pl/wp-content/uploads/2022/10/dobra_praktyka.pdf (dostęp: 08.07.2024).
Pytkowski W., Organizacja badań i ocena prac naukowych, PWN, Warszawa 1981.
Reber A.S., Słownik psychologii, Warszawa 2000, za: Czarnecki K.M., Błędy i pomyłki w badaniach naukowych (opracowanie autorefleksyjne), https://sbc.org.pl/Content/22117/PDF/czarnecki2.pdf (dostęp: 04.06.2004).
Rzetelność w badaniach naukowych oraz poszanowanie własności intelektualnej, Zespół do Spraw Dobrych Praktyk Akademickich, MNiSW, Warszawa 2012.
Są zatrzymania w sprawie afery NCBiR, „Business insider”, publikacja z 7 marca 2024 r., https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/sa-zatrzymania-w-sprawie-afery-ncbir/140hged (dostęp: 22.07.2024).
Shermer M., Łatwowierny mózg, „Świat Nauki”, nr. 8 (240), Prószyński Media.
Skarbek O., Fabrykowanie i fałszowanie badań naukowych – wyzwanie dla ustawodawcy czy nieistotny problem?, „Krytyka Prawa”, tom 16, nr 1/2024. https://journals.kozminski.edu.pl/system/files/Skarbek_PL.pdf (dostęp: 30.07.2024).
Stanisławska-Kloc S., Plagiat i autoplagiat, „infos” nr 16 (108), Biuro Analiz Sejmowych, Warszawa 2011.
Szczepaniak J., Współautor na sprzedaż, „Życie Uczelni” nr 162, Łódź 2022, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, https://www.zycieuczelni.p.lodz.pl/wspolautor-na-sprzedaz#_edn2 (dostęp: 15.07.2024).
Szumańska-Grossowa H., tłum., źródło: T. Michałowska, Średniowiecze, wyd. piąte, PWN, Warszawa 1999, https://pl.wikiquote.org/wiki/Bernard_z_Chartres
ŹRÓDŁA
SOURCES
https://quotepark.com/pl/cytaty/442524-bernard-z-chartres-jestesmy-karlami-ktorzy-wspieli-sie-na-ramiona-ol/ (dostęp: 15.07.2024).
Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 628, 850).
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 572).
Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 742, 1088, 1234, 1672, 1872, 2005, z 2024 r. poz. 124, 227).
Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2119).
Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki, art. 2 pkt 3 (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 87).
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2509).
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim lub prawach pokrewnych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2509).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 17).
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie ewaluacji jakości działalności naukowej (Dz.U. z 2019 r. poz. 392 z późn. zm.).
Wyrok SN z dnia 20 września 2018 r. o sygn. akt IV CSK 281/17.
Wyroki WSA w Warszawie z 27 kwietnia 2022 r. o sygn. akt 471/22, wyrok z 20 maja 2022 r. o sygn. akt IV SA/Wa 615/22 i wyrok z 27 maja 2022 r. o sygn. IV SA/Wa 772/22.