System wsparcia państwa-gospodarza w militarnej i pozamilitarnej części systemu obronnego państwa
Słowa kluczowe:
wsparcie państwa-gospodarza, stan nadzwyczajny, stan wojenny, ćwiczeniaAbstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie rozwiązań systemowych w ramach wsparcia wojsk sojuszniczych i organizacji, które są rozmieszczone, wykonują zadania lub przemieszczają się przez terytorium państwa-gospodarza (tzw. Host Nation Support - HNS), w czasie pokoju, sytuacji kryzysowych i wojny. W tym zakresie autor swoje rozważania oparł o obowiązujące rozwiązania prawno-organizacyjne. Zastosowano metody teoretyczne w postaci analizy, syntezy i porównania aktów prawnych i literatury przedmiotu. W badaniach wykorzystano również narzędzia wspierające zarządzanie procesami biznesowymi w oparciu o paradygmat zarządzania procesami BPMS. Wyniki badań wskazują na potrzebę weryfikacji przyjętych rozwiązań, zwłaszcza w kontekście prognozowanych zagrożeń bezpieczeństwa państwa.
Pobrania
Statystyki pobrań niedostępne.
Bibliografia
PIŚMIENNICTWO
LITERATURE
Byłeń S., Rola i zadania państwa gospodarza w integracji systemu bezpieczeństwa narodowego, Difin, Warszawa, 2024.
Byłeń S., Chrobak R., Wybrane przykłady wsparcia przez państwo gospodarza w Polsce w nowych uwarunkowaniach geopolitycznych, „Gospodarka Materiałowa & Logistyka” 2019.
Grala, D., Zabezpieczenie logistyczne wojsk w operacjach wielonarodowych, Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa, 2016.
Grygolec W., Kościuk L., Bezpieczeństwo militarne państwa. Pojęcia, uwarunkowania, polityka, MON, Warszawa 1998.
Lis, A., Miejsce i rola Inspektoratu Wsparcia SZ w realizacji zadań HNS, Biuletyn Informacyjny Zarządu Okręgowego Towarzystwa Wiedzy Obronnej w Bydgoszczy, nr 2, 2009.
Majchrzak D., Teoretyczne i praktyczne aspekty bezpieczeństwa militarnego Rzeczpospolitej Polskiej. Czynniki bezpieczeństwa militarnego Polski. Wojna w Ukrainie, [w:] Wiedza Obronna Tom 282 nr 1, Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa, 2023.
Marszałek M., Gębska M., Majchrzak D., Podstawy bezpieczeństwa międzynarodowego. Wymiar militarny i konfliktów zbrojnych. Część 1, Difin, Warszawa, 2020.
Miler, A., Narodowe Aspekty Host Nation Support. Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej. Rok LI NR 2(181), Gdynia, 2010.
Pawlisiak M. (red.), Mobilność wojskowa wyznacznikiem bezpieczeństwa logistycznego w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2022.
Pawłowski J., Zdrodowski B., Kuliczkowski M. (red.), Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2020.
Stańczyk K. (red.), Potencjał obronny Rzeczypospolitej Polskiej, PWN, Warszawa 2019.
Śmiałek W. (red.), Bezpieczeństwo militarne w ujęciu narodowym i międzynarodowym, Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa, 2020.
ŹRÓDŁA
SOURCES
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r., Dziennik Ustaw 1997 nr 78, poz. 483.
Ustawa z dnia 23 września 1999 r. o zasadach pobytu wojsk obcych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zasady ich przemieszczania się przez to terytorium oraz zasady udzielania pomocy wojskom sojuszniczym i organizacjom międzynarodowym.
Ustawa o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej z 21 XI 1967 roku z późn. zm. Dziennik Ustaw 2012, poz. 773.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom RP, Dziennik Ustaw 2002 poz. 1301.
Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o Obronie Ojczyzny.
Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 14 listopada 2000 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu zakwaterowania wojsk obcych i ich personelu cywilnego, przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie przygotowania systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie gotowości obronnej państwa.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 2004 r. w sprawie warunków i trybu planowania i finansowania zadań wykonywanych w ramach przygotowań obronnych państwa przez organy administracji rządowej i organy samorządu terytorialnego.
Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 29 grudnia 2018 r. o wydaniu Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej RP.
Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 14 grudnia 2004 r. w sprawie Komisji do rozpatrywania roszczeń z tytułu szkód wyrządzonych przez wojska obce.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 sierpnia 2005 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu ponoszenia i regulowania opłat za świadczenia zdrowotne udzielane żołnierzom wojsk obcych i ich personelowi cywilnemu.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 2000 r. w sprawie sposobu obliczania i rozliczania opłat wnoszonych przez wojska obce w związku z udostępnieniem im poligonów wojskowych.
Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 czerwca 2023 r. w sprawie wydania zgody na pobyt komponentu Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych Ameryki, komponentu Sił Zbrojnych Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz komponentu Sił Zbrojnych Kanady na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Zarządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 9 sierpnia 2022 r. w sprawie powołania Pełnomocnika Ministra Klimatu i Środowiska do spraw HNS (Host Nation Support) oraz Zastępcy Pełnomocnika do spraw HNS.
Zarządzenie nr 13 Ministra Infrastruktury z dnia 11 lipca 2022 r. w sprawie wyznaczenia Pełnomocnika ds. HNS.
Decyzja nr 178/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 31 grudnia 2018 r. w sprawie wydawania zgody na przemieszczanie się wojsk obcych transportem lądowym przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Decyzja nr 113/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 7 września 2018 r. w sprawie wydawania zgody na pobyt wojsk obcych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Decyzja nr 222/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 23 czerwca 2015 r. w sprawie komisji do rozpatrywania roszczeń z tytułu szkód wyrządzonych przez wojska obce.
Decyzja Nr 260/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 25 października 2001 r. w sprawie wdrożenia w resorcie obrony narodowej koncepcji realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza oraz państwa wysyłającego (HNS).
Decyzja Nr 447/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 31 grudnia 2013 r. w sprawie funkcjonowania w resorcie obrony narodowej systemu wsparcia przez państwo gospodarza (HNS).
Decyzja Nr 46/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 22 marca 2019 r. w sprawie funkcjonowania w resorcie obrony narodowej systemu wsparcia przez państwo gospodarza (HNS).
Decyzja Nr 531/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 1 grudnia 2008 r. w sprawie funkcjonowania w resorcie obrony narodowej systemu realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza oraz państwa wysyłającego.
Decyzja nr 56/MON z dnia 14 czerwca 2024 r. w sprawie Komisji do rozpatrywania roszczeń z tytułu szkód wyrządzonych przez wojska obce.
Zarządzenie nr 24 Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 9 czerwca 2023 r. w sprawie funkcjonowania systemu wsparcia przez państwo-gospodarza (HNS) i realizacji celów NATO dla Rzeczypospolitej Polskiej wykonywanych w ramach współpracy cywilno-wojskowej (CIMIC).
Zarządzenie nr 37 Ministra Sportu i Turystyki z dnia 16 listopada 2022 r. w sprawie wyznaczenia Punktu Kontaktowego HNS (Host Nation Support) w Ministerstwie Sportu i Turystyki.
LITERATURE
Byłeń S., Rola i zadania państwa gospodarza w integracji systemu bezpieczeństwa narodowego, Difin, Warszawa, 2024.
Byłeń S., Chrobak R., Wybrane przykłady wsparcia przez państwo gospodarza w Polsce w nowych uwarunkowaniach geopolitycznych, „Gospodarka Materiałowa & Logistyka” 2019.
Grala, D., Zabezpieczenie logistyczne wojsk w operacjach wielonarodowych, Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa, 2016.
Grygolec W., Kościuk L., Bezpieczeństwo militarne państwa. Pojęcia, uwarunkowania, polityka, MON, Warszawa 1998.
Lis, A., Miejsce i rola Inspektoratu Wsparcia SZ w realizacji zadań HNS, Biuletyn Informacyjny Zarządu Okręgowego Towarzystwa Wiedzy Obronnej w Bydgoszczy, nr 2, 2009.
Majchrzak D., Teoretyczne i praktyczne aspekty bezpieczeństwa militarnego Rzeczpospolitej Polskiej. Czynniki bezpieczeństwa militarnego Polski. Wojna w Ukrainie, [w:] Wiedza Obronna Tom 282 nr 1, Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa, 2023.
Marszałek M., Gębska M., Majchrzak D., Podstawy bezpieczeństwa międzynarodowego. Wymiar militarny i konfliktów zbrojnych. Część 1, Difin, Warszawa, 2020.
Miler, A., Narodowe Aspekty Host Nation Support. Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej. Rok LI NR 2(181), Gdynia, 2010.
Pawlisiak M. (red.), Mobilność wojskowa wyznacznikiem bezpieczeństwa logistycznego w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2022.
Pawłowski J., Zdrodowski B., Kuliczkowski M. (red.), Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2020.
Stańczyk K. (red.), Potencjał obronny Rzeczypospolitej Polskiej, PWN, Warszawa 2019.
Śmiałek W. (red.), Bezpieczeństwo militarne w ujęciu narodowym i międzynarodowym, Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa, 2020.
ŹRÓDŁA
SOURCES
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r., Dziennik Ustaw 1997 nr 78, poz. 483.
Ustawa z dnia 23 września 1999 r. o zasadach pobytu wojsk obcych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zasady ich przemieszczania się przez to terytorium oraz zasady udzielania pomocy wojskom sojuszniczym i organizacjom międzynarodowym.
Ustawa o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej z 21 XI 1967 roku z późn. zm. Dziennik Ustaw 2012, poz. 773.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom RP, Dziennik Ustaw 2002 poz. 1301.
Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o Obronie Ojczyzny.
Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 14 listopada 2000 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu zakwaterowania wojsk obcych i ich personelu cywilnego, przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie przygotowania systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie gotowości obronnej państwa.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 2004 r. w sprawie warunków i trybu planowania i finansowania zadań wykonywanych w ramach przygotowań obronnych państwa przez organy administracji rządowej i organy samorządu terytorialnego.
Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 29 grudnia 2018 r. o wydaniu Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej RP.
Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 14 grudnia 2004 r. w sprawie Komisji do rozpatrywania roszczeń z tytułu szkód wyrządzonych przez wojska obce.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 sierpnia 2005 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu ponoszenia i regulowania opłat za świadczenia zdrowotne udzielane żołnierzom wojsk obcych i ich personelowi cywilnemu.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 2000 r. w sprawie sposobu obliczania i rozliczania opłat wnoszonych przez wojska obce w związku z udostępnieniem im poligonów wojskowych.
Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 czerwca 2023 r. w sprawie wydania zgody na pobyt komponentu Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych Ameryki, komponentu Sił Zbrojnych Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz komponentu Sił Zbrojnych Kanady na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Zarządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 9 sierpnia 2022 r. w sprawie powołania Pełnomocnika Ministra Klimatu i Środowiska do spraw HNS (Host Nation Support) oraz Zastępcy Pełnomocnika do spraw HNS.
Zarządzenie nr 13 Ministra Infrastruktury z dnia 11 lipca 2022 r. w sprawie wyznaczenia Pełnomocnika ds. HNS.
Decyzja nr 178/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 31 grudnia 2018 r. w sprawie wydawania zgody na przemieszczanie się wojsk obcych transportem lądowym przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Decyzja nr 113/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 7 września 2018 r. w sprawie wydawania zgody na pobyt wojsk obcych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Decyzja nr 222/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 23 czerwca 2015 r. w sprawie komisji do rozpatrywania roszczeń z tytułu szkód wyrządzonych przez wojska obce.
Decyzja Nr 260/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 25 października 2001 r. w sprawie wdrożenia w resorcie obrony narodowej koncepcji realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza oraz państwa wysyłającego (HNS).
Decyzja Nr 447/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 31 grudnia 2013 r. w sprawie funkcjonowania w resorcie obrony narodowej systemu wsparcia przez państwo gospodarza (HNS).
Decyzja Nr 46/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 22 marca 2019 r. w sprawie funkcjonowania w resorcie obrony narodowej systemu wsparcia przez państwo gospodarza (HNS).
Decyzja Nr 531/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 1 grudnia 2008 r. w sprawie funkcjonowania w resorcie obrony narodowej systemu realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza oraz państwa wysyłającego.
Decyzja nr 56/MON z dnia 14 czerwca 2024 r. w sprawie Komisji do rozpatrywania roszczeń z tytułu szkód wyrządzonych przez wojska obce.
Zarządzenie nr 24 Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 9 czerwca 2023 r. w sprawie funkcjonowania systemu wsparcia przez państwo-gospodarza (HNS) i realizacji celów NATO dla Rzeczypospolitej Polskiej wykonywanych w ramach współpracy cywilno-wojskowej (CIMIC).
Zarządzenie nr 37 Ministra Sportu i Turystyki z dnia 16 listopada 2022 r. w sprawie wyznaczenia Punktu Kontaktowego HNS (Host Nation Support) w Ministerstwie Sportu i Turystyki.
Pobrania
Opublikowane
24-08-2025
Numer
Dział
Artykuły recenzowane
Jak cytować
Stempień, Jacek. 2025. “System Wsparcia państwa-Gospodarza W Militarnej I Pozamilitarnej części Systemu Obronnego państwa”. Wiedza Obronna 292 (3): 165-83. https://wiedzaobronna.edu.pl/index.php/wo/article/view/412.
