POLICJA – GENEZA I ROZWÓJ INSTYTUCJONALNY. Część I

Słowa kluczowe: Policja, państwo policyjne, urząd szeryfa, sędzia pokoju

Abstrakt

Problematyka dotycząca kształtowania pojęcia, rozwoju prawnego, organizacyjnego i instytucjonalnego Policji, chociaż obecna w literaturze, podejmowana była przez stosunkowo nieliczną grupę badaczy. Argumentem do podjęcia badań w obszarze szeroko pojętej Policji był fakt, że jest to formacja, która współcześnie pełni w społeczeństwie niezwykle istotną rolę w aspekcie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Sprawna, skuteczna realizacja powinności przez jej funkcjonariuszy sprawia, że społeczeństwo może czuć się bezpiecznie. Badania opinii społecznej, niezależnie od zaistniałych wydarzeń nadzwyczajnych, utrzymują się na wysokim poziomie. Jest to niewątpliwie efekt zaangażowania oraz sumiennej służby policjantów, którzy każdego dnia rzetelnie wykonują swoje obowiązki na rzecz obywateli. Codzienne wykonywanie zadań służbowych przez funkcjonariuszy Policji w sposób bezpośredni wpływa na zaufanie do instytucji państwa. Ten aspekt o kluczowym znaczeniu ma głębokie uwarunkowania historyczne, kulturowe i społeczne. Dlatego też w artykule stanowiącym część I, omówiono genezę pojęcia oraz przedstawiono wybrane elementy związane z rozwojem, pod względem prawnym i organizacyjnym, instytucji zapewniającej bezpieczeństwo w państwie z perspektywy epok historycznych. Eksplorację rozpoczyna okres starożytności, gdzie rozważaniami objęto państwa-miasta w Grecji oraz funkcjonujące wówczas poglądy na jego istotę, reprezentowane przez jednego z najwybitniejszych filozofów – Arystotelesa. Przeprowadzono również selektywną charakterystykę instytucji zapewniających sensu largo bezpieczeństwo i sprawiedliwość w okresie średniowiecza i w dobie absolutyzmu na przykładzie Anglii i Francji.

Bibliografia

Administracja państwa absolutnego, [w:] Encyklopedia Administracji Publicznej, http://encyklopediaap.uw.edu.pl/index.php/Administracja_pa%C5%84stwa_absolutnego

Agora, [w:] Encyklopedia sztuki starożytnej. Europa, Azja, Afryka, Ameryka, wstęp K. Michałowski, Warszawa 1974.

Agora, [w:] Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/slowniki/agora.html

Agora, [w:] World History Encyklopedia, https://www.worldhistory.org/agora/

Arystoteles, Polityka, http://biblioteka.kijowski.pl/arystoteles/polityka.pdf

Arystoteles, Ustrój polityczny Aten, Warszawa 1973.

Baszkiewicz J., Myśl polityczna wieków średnich, Poznań 2009.

Fałdowski M., Etyka zawodowa policjanta we współczesnej kulturze służby państwa demokratycznego, Szczytno 2018.

Fałdowski M., Współczesny wymiar bezpieczeństwa, „Zeszyty Naukowe SGSP” 2018, nr 2.

Grobelna P., Monarchia absolutna Ludwika XIV: nowe ścieżki badawcze, „Studia Europaea Gnesnensia” 2014, nr 10.

Jaworski I., Zarys powszechnej historii ustrojów państwowych i prawa, Wrocław 1947.

Kardinal Ratzinger J., Werte in Zeiten des Umbruchs. Die Herausforderungen der Zukunft bestehen, Freiburg-Basel-Wien 2005.

Kawka W., Policja w ujęciu historycznym i współczesnym, Wilno 1939.

Kitler W., Bezpieczeństwo wewnętrzne w świetle współczesnych wyzwań teorii i praktyki problemu, „Wiedza obronna” 2023, nr 1, http://wiedzaobronna.edu.pl/index.php/wo/article/view/218/206

Kudra B., Suweren, czyli kto jest kim w dyskursie publicznym – z perspektywy konceptualnej, „Acta Universitatis Lodziensis Folia Linguistica” 2017, nr 2.

Lasota P., Woźniak D., Instytucja sądów pokoju w Anglii i Walii oraz udział czynnika społecznego w orzekaniu w systemie common law w sprawach karnych, [w:] W. Włodarczyk (red.) Na straży porządku i sprawiedliwości Prawo karne w Wielkiej Brytanii. Zagadnienia wybrane, t. 2, Łódź 2022.

Majer P., Bezpieczeństwo wewnętrzne Polski w rozwoju dziejowym od X wieku do końca Polsk Ludowej, Szczytno 2012.

Majer P., Geneza i ewolucja policji jako pojęcia, instytucji i funkcji państwa, „Miscellanea Historico-Iuridicatom”, 2012, t. XI.

Mayer O., Deutsches Verwaltungsrecht, Munchen, und Leipzig 1924.

Misiuk A., Instytucje bezpieczeństwa wewnętrznego w Polsce. Zarys dziejów (od X wieku do współczesności), Szczytno 2012.

Michalski M., Henryk II Plantagenet (król Anglii 1154–1189), [w:] Twoja historia.pl, https://twojahistoria.pl/encyklopedia/henryk-ii-plantagenet-krol-anglii-1154-1189/

Michalski M., Edward III (król Anglii 1327-1377), [w:] Twoja historia.pl, https://twojahistoria.pl/encyklopedia/edward-iii-krol-anglii-1327-1377/

Platon, Państwo, tłum. Władysław Witwicki, https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/platon-panstwo.pdf

Politesse, https://pl.pons.com/t%C5%82umaczenie/francuski-polski/politesse

Politesse, https://pl.pons.com/t%C5%82umaczenie/niemiecki-polski/Politesse

Ryszard I Lwie Serce, [w:] Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Ryszard-I-Lwie-Serce;3970536.html

Sójka – Zielińska K., Historia prawa, Warszawa 1998.

Stadion, [w:] Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/stadion;4010063.html

William Zdobywca, [w:] World History Encyklopedia, https://www.worldhistory.org/trans/pl/1-16891/william-zdobywca/

Zalewski Z. S., Aksjologiczne aspekty procesu historycznego na podstawie funkcjonowania prawa w średniowiecznej Anglii, „Echa Przeszłości” 2017, t. 28.

Opublikowane
2023-10-31
Dział
Artykuły recenzowane