Myśl wojskowa Jana Jakuba Rousseau

Abstrakt

Myśli wojskowej Jana Jakuba Rousseau nie sposób rozpatrywać w oderwaniu od jego najważniej- szych koncepcji filozoficznych – stanu natury, umowy społecznej i związanej z nią woli powszech- nej. Wszak postulowany przez obywatela Genewy projekt armii wprost wypływa z głoszonego przez niego ideału społecznego – wspólnoty cnotliwych obywateli, w ojczyźnie dostrzegających najwyższe dobro. Stąd prezentowaną przez Rousseau wizję sił zbrojnych należy scharakteryzować jako obywatelską, powszechną i opierającą się na patriotyzmie, tym samym stanowiącą całkowitą odwrotność wojsk zawodowych. Zresztą regularne siły zbrojne autor „Umowy społecznej” potępia jako służące uciskaniu obywateli oraz agresji wymierzonej w inne narody. Aby urzeczywistnić armię obronną typu milicyjnego należy wprowadzić w życie szereg reform społeczno-wojskowych, dostosować ją do charakteru narodowego oraz oprzeć na doświadczeniach militarnych danej wspólnoty. Wspomniane zalecenia okazują się równie istotne odnośnie sposobu prowadzenia walki zbrojnej.