ZAGROŻENIA DLA PAŃSTW WSPÓŁPRACUJĄCYCH Z CHINAMI NA NOWYM JEDWABNYM SZLAKU
Abstrakt
Jedną z najważniejszych inicjatyw z początku XXI wieku jest Inicjatywa Pasa i Szlaku (BRI), początkowo zaproponowana przez Chiny krajom Azji i Europy, ale z potencjałem rozszerzenia jej projektów na cały świat. Została ogłoszona w 2013 roku przez prezydenta Chin Xi Jinpinga w Kazachstanie i szybko przeszła do dużych inwestycji głównie na szlakach lądowych i morskich, zwiększając liczbę infrastruktury. Inicjatywa spotkała się z wieloma pozytywnymi opiniami, wskazującymi, że jest korzystna zarówno dla Chin, jak i innych zaangażowanych krajów. Jednak kolejne lata pokazały, że BRI to nie tylko sukces, ale także porażka i zagrożenie, zwłaszcza dla małych i biedniejszych krajów, które zdecydowały się na udział w Inicjatywie Pasa i Szlaku. Bliższe przyjrzenie się sytuacji w krajach takich jak Malezja, Pakistan czy Mjanma pokazuje, że BRI wiązało się z korupcją, wysokim ryzykiem finansowym i wieloma zagrożeniami gospodarczymi wynikającymi z faktu, że strona chińska często zawierała kontrakty i udzielała pożyczek innym krajom w taki sposób, że tylko interesy chińskie były dobrze chronione, a partnerzy ChRL ponosili straty. Artykuł szczegółowo opisuje udział w rozwoju Pasa i Drogi Morskiej na Sri Lance, która w wyniku tego zaangażowania ponosi poważne straty ekonomiczne. Nie mogąc wyjść z długów, musiała wydzierżawić swój port na 99 lat, co nie zwalnia kraju ze spłaty całego chińskiego kredytu w przyszłości. Artykuł nie neguje możliwości, jakie daje Inicjatywa Pasa i Szlaku, ale przede wszystkim pokazuje na przykładzie Sri Lanki, że BRI oznacza również zagrożenia dla krajów uczestniczących w inicjatywie i pokazuje, jak ważna jest właściwa ocena ryzyko przy zaciąganiu pożyczek z Chin na inwestycje związane z BRI. Pokazuje też, że w tej bardzo ważnej dla Chin inicjatywie strona chińska często nie kieruje się hasłami głoszonymi przez chińskie władze, ale przede wszystkim realizuje interesy Chin, czasami lekceważąc interesy innych krajów lub działając na ich niekorzyść.
Bibliografia
Behuria, A. K., How Sri Lanka Walked into a Debt Trap, and the Way Out, „Strategic Analysis”, 2018.
Custer S., Sethi T., Solis J.A., Silk Road Diplomacy: Deconstructing Beijing’s toolkit to influence South and Central Asia, „AIDDATA – A Research Lab at William & Mary”, XII 2019.
Department of Commerce The Embassy of Sri Lanka in the People’s Republic of China, Sri Lanka China Trade Relations, http://www.slemb.com/third.php?menu_code=38〈=en.
European Parliment Directorate for Internal Policies, Researchfor Tran Committee: The new Silk Route-opportunities and challenges for EU transport study, European Union 2018.
From Silk Road to Silicon Road, CIOB-Cebr report 2019 r., http://www.d7.ciob.org/sites/default/files/CIOB-Cebr.
Gadomski W., Chiny w pułapce zagrożenia, https://www.obserwatorfinansowy.pl/bez-kategorii/rotaror.
Góralczyk B., Chiny bardziej obecne w Birmie, https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/makroekonomia/trendy-gospodarcze.
Hurley, J., Morris, S., & Portelance, G. (2018). Examining the Debt Implications of the Belt and Road Initiative from a Policy Perspective. CGD Policy Paper 121, (March 2018), CDD.
https://www.cgdev.org/sites/default/files/examining-debt-implications-
belt-and-road-initiative-policy-perspective.pdf
ISS Today: Lessons from Sri Lanka on Chinas „debt-trap diplomacy”, https://www.dailymaverick.co.za/author/isstoday.
M.A. Kamiński, The Competition between the American, Russian and Chinese Intelligence in the Cyber Age [w:] The impact of Rivalry between China, Russia and the United Stated on security dynamics in the eastern hemisphere, B. Pacek, K. Rak (red), Warszawa 2021.
Kozieł H., Nowy Jedwabny Szlak jest pełen zasadzek, https://www.parkiet.com/Gospodarka-Swiat/308199997 .
Ministry of Foreign Affairs of the People’s Republic of China, China and Sri Lanka, https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/wjb_663304/zzjg_663340/yzs_663350/gjlb_663354/2782_663558
Ministry of Foreign Affairs of the People’s Republic of China, Xi Jinping Holds Talks with President Maithripala Sirisena of Sri Lanka, https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/wjb_663304/zzjg_663340/yzs_663350/gjlb_663354/2782_663558/2784_663562/t1250053.shtml.
Moramudali U., Is Sri Lanka Really a Victim of China’s ‘Debt Trap’? Sri Lanka’s debt crisis and Chinese loans – separating myth from reality., https://thediplomat.com/2019/05/is-sri-lanka-really-a-victim-of-chinas-debt-trap/ .
Official Web Portal of Government of Sri Lanka, Government, https://www.gov.lk/index.php.
Trading Economics, Sri Lanka Balance of Trade, https://tradingeconomics.com/sri-lanka/balance-of-trade.
Prezydent Sri Lanki prosi Chiny o restrukturyzację zadłużenia, https://forsal.pl/swiat/aktualnosci/artykuly/8329389
B. Pacek, Wojna hybrydowa na Ukrainie, Warszawa 2018.
Pacek P., Use of cyber power in Iran w: Security Challenges of Asia, red. P. Pacek, K. Rak, Brussels, Toruń 2021.
Perzyński J, Chiny i Laos połączyły się linią kolejową. Są plusy i minusy, https://biznesalert.pl/j-perzynski-chiny- .
Schifrin N., Chinas massive Belt and Road initiative bilds global infrastructure-and influence, https://www.pbs.org/newshour/show/ .
Toktomushev K., The Belt and Road Initiative: The March of White Elephants?, https://www.chinausfocus.com/finance-economy/the-belt-and-road-initiative-the-march-of-white-elephants.
Xi Jinping chce uzależnić od siebie ponad połowę świata. Czym jest chińskie Belt and Road Initiative, http://www.f5.pl/futopia/.
Copyright (c) 2022 Bogusław Pacek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.