TEORETYCZNE I PRAKTYCZNE ASPEKTY BEZPIECZEŃSTWA MILITARNEGO RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ. CZYNNIKI BEZPIECZEŃSTWA MILITARNEGO POLSKI. WOJNA W UKRAINIE.
DOI:
https://doi.org/10.34752/2023-a282Słowa kluczowe:
Bezpieczeństwo militarne, zarządzanie kryzysowe, konflikt militarny, UkrainaAbstrakt
Bezpieczeństwo militarne jest to zdolność do zapewnienia pierwotnych interesów narodowych państwa, realizacji jego celów politycznych oraz zapewnienia własnym instytucjom oraz obywatelom zamieszkującym w jego granicach niepodległości, suwerenności, możliwości stanowienia, a także rozwiązywania własnych problemów przy wykorzystaniu istniejącego systemu politycznego. Zdolność ta najczęściej będzie miała charakter siły militarnej i zawsze będzie zwrócona przeciw agresji militarnej potencjalnego czynnika zewnętrznego. Jeżeli mówimy o bezpieczeństwie militarnym to nie ma bezpieczeństwa bez potencjalnego zagrożenia. No więc jeżeli mówimy o zagrożeniu militarnym to należy je również tutaj w jakiś sposób zdefiniować. Generalnie możemy wskazać, że zagrożenie to jest oczywiście prawdopodobieństwo bądź zaistnienie negatywnych zjawisk, które wpływają na dany podmiot w sposób negatywny, co w konsekwencji skutkuje zachwianiem jego funkcjonowania i niemożnością realizacji swoich ustawowych, zasadniczych misyjnych celów. Aby można było rozważać zagadnienia w ujęciu bezpieczeństwa militarnego istnieje konieczność spełnienia przynajmniej dwóch warunków. Przede wszystkim to zagrożenie musi być, skierowane przeciwko kluczowym interesom państwa, czyli mówimy tutaj o tych interesach, które uderzają bezpośrednio w cele polityczne, w takie interesy, które są związane z istnieniem danego państwa z jego niepodległością, suwerennością i integralnością terytorialną. Drugi warunek - to jest użycie sił zbrojnych. Użycie sił zbrojnych –agresora lub własnych. Dla praktycznego określenia czynników wpływających na bezpieczeństwo militarne autor analizuje pojęcie zagrożenia militarnego, bezpieczeństwa militarnego oraz wskazuje na potrzebę reorganizacji zarządzania w przypadku militarnej sytuacji kryzysowej. W dalszej kolejności analizowane są wybrane czynniki i ich sił wpływ na bezpieczeństwo militarne. Pod uwagę brane są takie wartości jak wola polityczna wdrażania strategii, kultura strategiczna, otoczenie zewnętrzne, polityczne, ekonomiczne, społeczne i technologiczne oraz wpływ konfliktów militarnych, ze szczególnym uwzględnieniem wojny w Ukrainie. Wyniki badań pozwalają wskazywać na kierunki działań, jakie powinny być podejmowane przez organy władzy publicznej dla zapewnienia bezpieczeństwa militarnego Polski. Materiał może być również wykorzystywany jako zbiór tez i założeń w prowadzeniu dalszych badań mających na celu ocenę bezpieczeństwa militarnego.
Pobrania
Bibliografia
Brilman J., Nowoczesne koncepcje i metody zarządzania, Polskie wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002
Pokaż w Google Scholar
Czerniawska A., Kultura organizacyjna instytucji finansowej- pomiędzy rzeczywistością, a oczekiwaniami pracowników. Studium socjologiczne, rozprawa doktorska, Uniwersytet Śląski, Katowice, 2020.
Pokaż w Google Scholar
Dryzd C., Kultura strategiczna – geneza, definicja i praktyczne zastosowanie, Roczniki statystyczne Akademii Wojsk Lądowych, 1 (I), 2017.
Pokaż w Google Scholar
Dworecki S., Zagrożenia bezpieczeństwa państwa, AON, Warszawa 1994.
Pokaż w Google Scholar
Frankopan P., Jedwabne szlaki. Nowa historia świata, Grupa Wydawnicza Foksal, Wydanie I, Warszawa 2015.
Pokaż w Google Scholar
Garnet J., Przyczyny wojny i warunki pokoju, [w:] J. Baylis i inni, Strategia we współczesnym świecie, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.
Pokaż w Google Scholar
Gierszewska G., Zarządzanie strategiczne, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2000.
Pokaż w Google Scholar
Grygolec W., Kościuk L., Bezpieczeństwo militarne państwa. Pojęcia, uwarunkowania, polityka, MON, Warszawa 1998.
Pokaż w Google Scholar
Kamińska-Gawryluk E. (kierownik zespołu), Wskaźniki zielonej gospodarki w Polsce 2019, opracowanie merytoryczne, Główny Urząd Statystyczny w Białymstoku, Warszawa, Białystok 2019.
Pokaż w Google Scholar
Kitler W., Bezpieczeństwo narodowe RP. Podstawowe kategorie. Uwarunkowania. System, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa 2011.
Pokaż w Google Scholar
Koziej S., Podstawy i zasady sztuki wojennej, , AON, Warszawa 1993.
Pokaż w Google Scholar
Kubiak K., Przybyło Ł. (red.), Państwo średnie Polska. Studia i szkice, Tetragon, Warszawa 2022.
Pokaż w Google Scholar
Majchrzak D., Bezpieczeństwo militarne Polski, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa 2015.
Pokaż w Google Scholar
Majchrzak D., O zarządzaniu kryzysowym inaczej. Zarządzanie kryzysowe czy zarządzanie bezpieczeństwem?, Bellona, 2018, nr 4 (695).
Pokaż w Google Scholar
Majchrzak D., Znaczenie systemu zarządzania kryzysowego w kształtowaniu bezpieczeństwa narodowego, [w:] G. Sobolewski, D. Majchrzak [red.], Zarządzanie kryzysowe w systemie bezpieczeństwa narodowego, AON, Warszawa 2011.
Pokaż w Google Scholar
Nowak E., Zarządzanie kryzysowe w sytuacjach zagrożeń niemilitarnych, AON, Warszawa 2007.
Pokaż w Google Scholar
Nowikowska M., Stańczuk I., Realizacja interesów jednostek, grup społecznych i interesów narodowych w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego RP, Wydawnictwo Towarzystwa wiedzy Obronnej, Warszawa 2020.
Pokaż w Google Scholar
Pawłowski J., Zdrodowski B., Kuliczkowski M., (red.), Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2020.
Pokaż w Google Scholar
Polak A., Sztuka wojenna kontekst teoretyczny i praktyczny, Zeszyty Naukowe AON nr 3(92), Warszawa 2013.
Pokaż w Google Scholar
Skinner J. H., Międzynarodowa encyklopedia wojska i obronności, 1999.
Pokaż w Google Scholar
Skrzyp J., Geopolityczne i geostrategiczne uwarunkowania bezpieczeństwa narodowego RP, [w:], M. Kuliczkowski, M. Wojciszko (red.), Administracja publiczna w procesie przygotowań obronnych państwa – wybrane problemy, AON, Warszawa 2012.
Pokaż w Google Scholar
Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, Warszawa 2002.
Pokaż w Google Scholar
Snyder J. L., The Soviet Strategic Culture: Implications for Limited Nuclear Operations, RAND Corporation, 1977.
Pokaż w Google Scholar
Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP zatwierdzona w dniu 12 maja 2020 roku przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Prezesa Rady Ministrów.
Pokaż w Google Scholar
Szpyra R., Bezpieczeństwo militarne, AON, Warszawa 2012.
Pokaż w Google Scholar
Taleb N.N., Czarny Łabędź, Kurhaus, Warszawa 2017.
Pokaż w Google Scholar
Wrzosek M., Agresja na Ukrainę, czyli koncepcja rosyjskiej wojskowej operacji specjalnej, Przegląd Sił Zbrojnych nr 5/22.
Pokaż w Google Scholar
Zając J., Bezpieczeństwo – aspekty terminologiczne, [w:] J. Pawłowski [red.], Współczesny wymiar bezpieczeństwa, AON, Warszawa 2011.
Pokaż w Google Scholar
